του Λευτέρη Τσικανδηλάκη, Αρχιτέκτονα
Στις τουριστικές κατοικίες Seascape Luxury Residences συναντάμε διαμερίσματα με ξεχωριστό σχεδιασμό, που ακολουθούν ωστόσο ένα κοινό ύφος και μια κοινή κατεύθυνση. Η μοναδικότητα της κάθε κατοικίας είναι προφανής αλλά δεν ήταν κατ’ ανάγκη ο βασικός στόχος του σχεδιασμού. Στη συγκεκριμένη δουλειά είχαμε να αντιμετωπίσουμε 2 δύσκολα οικόπεδα με έντονες κλίσεις, την ένταξή τους σε ένα ήδη υφιστάμενο κτίριο και την ανάγκη να διαμορφωθούν με τον βέλτιστο δυνατό τρόπο. Η θέα στη θάλασσα, ο προσανατολισμός και η πρόθεση για εσωτερικότητα του οικοπέδου, ήταν βασικά στοιχεία που καθόρισαν τον σχεδιασμό του χώρου. Μέλημά μας είναι κάθε φορά ο ιδιοκτήτης, αλλά και το target group των πελατών που περιμένουμε, τόσο όσον αφορά τη λειτουργικότητα του χώρου αλλά και το συνολικό κόστος της κατασκευής. Με γνώμονα τα παραπάνω, διαβάζοντας κάθε φορά τα χαρακτηριστικά του χώρου στόχος μας είναι η βέλτιστη ανάδειξή τους και η πλήρης εκμετάλλευση των δυνατοτήτων τους. Πιστεύουμε ότι η αρχιτεκτονική έχει μια ποιητική διάσταση που την καθιστά ως μια αξέχαστη εμπειρία και για εμάς είναι σημαντικό να κάνουμε πραγματικότητα το όραμα των πελατών μας.
Η σχέση μεταξύ του κτιρίου και της τοποθεσίας είναι θεμελιώδους σημασίας. Η ενσωμάτωση του κτιρίου με το τοπίο και την τοπική κουλτούρα, που δεν χάνει παρόλα αυτά τον σύγχρονο χαρακτήρα του, μπορεί να κάνει τη διαφορά μεταξύ ενός επιτυχημένου και αποτυχημένου έργου. Η αρχιτεκτονική σύνθεση για το Seascape σαφώς βασίστηκε στα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά του οικοπέδου, στην επικλινή του θέση, τη θέα, τον προσανατολισμό αλλά και τις λειτουργικές ανάγκες του τουριστικού καταλύματος. Επιπλέον, άλλες περιβαλλοντικές παράμετροι όπως το τοπικό μικροκλίμα, ο προσανατολισμός, η θερμοκρασία, ο αέρας, η υγρασία, το φως και ο ήλιος, έχουν πρωταρχικό ρόλο σε ένα τέτοιο εγχείρημα. Ακόμα παραπάνω σε ένα κλίμα όπως το δικό μας, η ιδιαίτερη σχέση του εσωτερικού με το εξωτερικό είναι ακόμα ένα εργαλείο απαραίτητο για το σχεδιασμό ενός χώρου που θα προσφέρει ιδανικές συνθήκες διαβίωσης για τον επισκέπτη.
Όσον αφορά το Seascape τα στοιχεία που προαναφέρθηκαν συνετέλεσαν στη διαμόρφωση των όγκων. Στη βόρεια όψη, διαφαίνεται η κεντρική είσοδος, πιο «κλειστή», διαφυλάσσοντας το εσωτερικό με την ύπαρξη δυο μονολιθικών όγκων, επιτρέποντας όμως κλεφτές ματιές στο εσωτερικό με την ύπαρξη ξύλινων περσίδων. Στόχος ήταν η δημιουργία καθαρών όγκων που θα συνδιαλέγονται αρμονικά με το τοπίο.
Μέσα από την αρχιτεκτονική μας μελέτη δίνουμε έμφαση στον σεβασμό της τοπικής αρχιτεκτονικής. Είναι αναγκαία η ύπαρξη σωστών αναλογιών τόσο στη μεγάλη όσο και στη μικρή κλίμακα. Άλλα απαραίτητα στοιχεία είναι η σωστή διαφοροποίηση όγκων και υλικών, η ομαλή ένταξη του συγκροτήματος στον περιβάλλοντα χώρο και η δημιουργία πλαστικότητας. Όλα αυτά συνθέτουν μια ολοκληρωμένη μελέτη που εντάσσεται στο τοπίο χωρίς να το μιμείται. Όραμα μας είναι να δημιουργούμε αρχιτεκτονική που συμβάλλει στον πολιτισμό και συνδιαλέγεται με το περιβάλλον.
Όλα ξεκινούν από την λειτουργικότητα. Ένας χώρος μη λειτουργικός δεν επιτρέπει ούτε να τον βιώσουν σωστά, ούτε να αισθανθούν αρμονία και ισορροπία τόσο οι πελάτες όσο και οι εργαζόμενοι. Με τον όρο λειτουργικότητα ωστόσο, δεν αναφερόμαστε μόνο στην «καθαρή» λειτουργία του χώρου, αλλά και στην ένταξή του στο περιβάλλον. Ο διαχωρισμός των λειτουργιών σε κάθε μελέτη χρειάζεται να είναι ξεκάθαρος.
Αυτό που επιδιώκουμε να τονίσουμε κάθε φορά είναι η μοναδικότητα του χώρου, αναδεικνύοντας μια ξεχωριστή ταυτότητα, η οποία διατηρεί το προσωπικό στίγμα μας μαζί με τις επιθυμίες του πελάτη. Για μας η “δυνατή ιδέα” και η λειτουργικότητα αποτελούν τον κεντρικό άξονα του σχεδιασμού μας.
Στους χώρους φιλοξενίας ακολουθούμε τις νέες τάσεις στο σχεδιασμό ξενοδοχείων, λαμβάνοντας υπόψη τον τύπο του επισκέπτη (design hotels, boutique hotels, business hotels etc.). Με τον συνδυασμό των παραπάνω κι επιπλέον τη χρήση σύγχρονου τεχνολογικού εξοπλισμού δημιουργούμε την επιθυμητή ατμόσφαιρα που ανανεώνει και προσδίδει φρεσκάδα αλλά και “ξάφνιασμα”, εξελίσσοντας την ανθρώπινη εμπειρία. Επιπλέον, η αίσθηση ενός χώρου πολυτελούς είναι ένα στοιχείο που συχνά αναζητάμε σε τουριστικές κατοικίες/ξενοδοχειακές μονάδες. Με την έννοια της πολυτέλειας ωστόσο, δεν αναφερόμαστε μόνο στη χρήση ακριβών υλικών και επίπλων που θα προσδώσουν μια αίσθηση ακριβής κατασκευής, αλλά κυρίως αναζητάμε την αίσθηση πολυτέλειας που ένας χώρος μπορεί να εκπέμψει, την ηρεμία και την ιδιωτικότητα που δίνουν την ιδέα ενός χώρου οικείου. Σκοπός μας πάντοτε είναι μια αρχιτεκτονική που γεννάει συγκινήσεις, μια αρχιτεκτονική με ψυχή, ανεξάρτητα από το αν πρόκειται για μια οικονομική ή μια ακριβή κατασκευή.
Πρόκειται για την μελέτη δύο νέων οικοπέδων, και την ένταξή τους σε ένα ήδη υφιστάμενο συγκρότημα. Επιπλέον, η ύπαρξη ενός γειτονικού τέταρτου οικοπέδου δίνει την προοπτική για τη δυνατότητα μελλοντικής επέκτασης του χώρου, πράγμα που λάβαμε σοβαρά υποψιν μας κατά τη μελέτη.
Από τις μεγαλύτερες προκλήσεις ήταν η ένωση των δύο νέων μονάδων με την υπάρχουσα κατασκευή μέσω μιας κοινής αρχιτεκτονικής γλώσσας. Στη διαδικασία της επαναπροσέγγισης στόχος ήταν η απλοποίηση της γεωμετρίας και των στοιχείων του κτιριακού όγκου, με σκοπό τη δημιουργία μιας μορφής που θα χαρακτηρίζεται από αρχιτεκτονική καθαρότητα και σαφήνεια. Ο τρόπος χρήσης των υλικών όπως η πέτρα, το ξύλο, το μέταλλο και το γυαλί συμβάλλουν στην ενοποίηση του συγκροτήματος αλλά και στην ανάδειξη της λιτότητας του σχεδιασμού που συνυπάρχει με το στοιχείο της έκπληξης.
Ο τρόπος προσέγγισης των χώρων του συγκροτήματος πραγματοποιήθηκε από μέσα προς τα έξω, έτσι ώστε στην οικιστική εμπειρία να συμμετέχει εξίσου με τον εσωτερικό χώρο και ο εξωτερικός. Η πλευρά του συγκροτήματος που βλέπει προς το δρόμο αντιμετωπίστηκε ως ένα όριο που προστατεύει τους ενοίκους από την όχλησή του, ενώ η πλευρά που ανοίγεται στην αυλή λειτουργεί ως ένας εσωτερικός χώρος συνάντησης με bar και δύο πισίνες.
Ο βασικός στόχος του γραφείου μας είναι πάντοτε να αναδεικνύουμε τη χρησιμότητα ενός χώρου. Ιδιαίτερα στον τομέα του ξενοδοχειακού χώρου, που κυριαρχεί η πολυπλοκότητα, αυτός ο στόχος αποτελεί μια πρόκληση. Ο τομέας του τουρισμού είναι ένας ιδιαίτερα σημαντικός χώρος για την Ελλάδα, και ακόμα περισσότερο για την Κρήτη.
Όσον αφορά το αρχιτεκτονικό κομμάτι, αυτό διακατέχεται από μια ιδιαιτερότητα καθώς αναφερόμαστε σε σύνθετους οργανισμούς με πολλές διαφορετικές λειτουργίες. Επιπλέον, σε μια μονάδα συνδυάζονται ταυτόχρονα διαφορετικοί τρόποι προσέγγισης του χώρου, η ένταση της εργασίας από την πλευρά των εργαζομένων, η ηρεμία που μπορεί να αναζητά ένας πελάτης που θέλει να απολάυσει το φαγητό και το κρασί του, ακόμα και η έντονη διασκέδαση που μπορεί να αναζητά κάποιος που επισκέπτεται το χώρο. Στον τομέα της φιλοξενίας οφειλουμε να λαμβάνουμε υπόψιν τον συγκεκριμένο τύπο πελάτη στον οποίο απευθυνόμαστε καθώς καθορίζει ένα μεγάλο ποσοστό της προσέγγισης του σχεδιασμού μας. Επιπλέον, η τοποθεσία είναι ακόμα ένα στοιχείο που διαδραματίζει ενεργό ρόλο, είτε είναι σε βουνό είτε σε θάλασσα, καθώς συχνά είναι εκείνο που οδήγησε τον επισκέπτη στη συγκεκριμένη τοποθεσία.
Ένας άλλος σημαντικός παράγοντας στον τομέα της φιλοξενίας είναι η ύπαρξη ή μη υφιστάμενων κτιρίων καθώς τίθεται η ανάγκη της συνένωσης του παλιού με το καινούργιο, όπου οι νέες διαμορφώσεις θα πρέπει να είναι στοχευμένες και να δείχνουν μια εξέλιξη του χώρου. Σε περιπτώσεις νέας μελέτης, όπως ήταν και η περίπτωση του Seascape Luxury Residences, είναι αναγκαίο μέσα από τη μελέτη να επισημανθούν τα θετικά αλλά και τα αρνητικά στοιχεία του χώρου προκειμένου να βελτιωθούν και να εκμεταλλευθούν πλήρως όλες οι δυνατότητες του συγκροτήματος. Κάθε φορά εντοπίζονται διαφορετικά προβλήματα που χρειάζονται επίλυση και ίσως είναι περισσότερο σημαντικό ορισμένες φορές να υποχωρείς σε προσωπικές προτιμήσεις προκειμένου να αναδείξεις τον χώρο με τον καλύτερο δυνατό τρόπο, κάνοντας τον παράλληλα χρηστικό.
Σίγουρα, μέσα από κάθε καινούργιο πρότζεκτ αντιμετωπίζει κανείς διαφορετικές προκλήσεις και μαθαίνει καινούργια πράγματα. Στο Seascape, η μελέτη 2 καινούργιων οικοπέδων, μια ήδη υπάρχουσα κατάσταση σε ένα τρίτο οικόπεδο, αλλά και ένα τέταρτο με την προοπτική να ενταχθεί στο συγκρότημα στο μέλλον, αποτέλεσαν τα βασικά «κλειδιά» της μελέτης. Η έντονη κλίση του εδάφους ήταν μια από τις μεγαλύτερες δυσκολίες που είχαμε να αντιμετωπίσουμε καθώς η αίσθηση που έπαιρνε κανείς όταν βρισκόταν στον πάνω δρόμο, ήταν ότι βρίσκεται γκρεμός από κάτω και πως η σύνδεση των οικοπέδων ήταν αδύνατη. Ωστόσο, οι δυσκολίες πολλές φορές αποτελούν ένα κίνητρο για καινοτόμες και δημιουργικές ιδέες. Έτσι, ενώ η εύρεση λύσης φάνταζε αδύνατη τόσο από την πλευρά των ιδιοκτητών, όσο και από την δική μας, τελικά βρέθηκε, και βλέποντας κανείς το έργο πλέον ολοκληρωμένο αντιλαμβάνεται πως ήταν η ιδανική.
Κεντρική ιδέα ήταν η ενοποίησή των οικοπέδων με αρμονικό τρόπο και η δημιουργία μιας εσωτερικότητας στο χώρο. Οι όγκοι είναι στραμμένοι σε ένα εσωτερικό κέντρο όπου συνδιαλέγονται μεταξύ τους δίνοντας έτσι την αίσθηση μιας γειτονίας, ενός μικρού χωριού. Αυτή η εσωτερική στροφή διατηρείται και στις εξωτερικές όψεις του συγκροτήματος, αφού οι όψεις είναι αρκετά κλειστές από την πλευρά των δρόμων, με αποτέλεσμα ο εξωτερικός παρατηρητής να έχει μια μικρή δυνατότητα να αντιληφθεί το εσωτερικό, με την ύπαρξη στοιχείων που το επιτρέπουν (μικρά ανοίγματα, περσίδες), χωρίς όμως να μπορεί να το διαβάσει πλήρως. Αυτό είναι και ένα βασικό χαρακτηριστικό της παραδοσιακής κρητικής αρχιτεκτονικής που αποτέλεσε πηγή έμπνευσης για τη διαμόρφωση του χώρου. Επιπλέον, η όποια διαμόρφωση στα καινούργια οικόπεδα, δεν επηρέασε καθόλου την θέα του υφιστάμενου οικοπέδου προς τη θάλασσα.
Τέλος, κυρίαρχος γνώμονας ήταν όπως προαναφέρθηκε η ομαλή εξυπηρέτηση των χρηστών του χώρου, καθώς πιστεύουμε ότι χωρίς την ανθρώπινη παρουσία η αρχιτεκτονική δεν υφίσταται. Οφείλει λοιπόν να λαμβάνει υπ’όψιν της και να αναλύει τις ανθρώπινες ανάγκες και συμπεριφορές και γενικά την ανθρώπινη υπόσταση και στη συνέχεια να οργανώνει και να διαμορφώνει τους κατάλληλους χώρους προκειμένου να φιλοξενήσουν την ανθρώπινη παρουσία. Έτσι, με κατανόηση και καλή συνεργασία μεταξύ του γραφείου μας και των ιδιοκτητών προχωρήσαμε στην υλοποίηση αυτής της εξαιρετικά ενδιαφέρουσας και μοναδικής δουλειάς.
Αρχιτεκτονικό γραφείο: Λευτέρης Τσικανδηλάκης, www.tsikandilakis.gr