Το Ιστορικό της Μελέτης
1969. Ο Πρόεδρος Georges Pompidou διακηρύττει: «Με πάθος επιθυμώ να μπορούσε το Παρίσι να έχει ένα πολιτιστικό κέντρο το οποίο να είναι ταυτόχρονα ένα μουσείο και ένα κέντρο δημιουργικότητας – ένα μέρος όπου οι πλαστικές τέχνες, μουσική, κινηματογράφος, λογοτεχνία οπτικοακουστικές δημιουργίες κ.λ.π. θα βρίσκανε μια κοινή βάση.
Αυτή η μελέτη αποκρυσταλλώνει τις ανάγκες της σύγχρονης ευαισθησίας, εξαφανίζει την κατά τομείς χωριστά πολιτιστική επικοινωνία διαφοροποιείται από την έννοια του μουσείου – χώρος φύλαξης. Εκφράζει επίσης την επιθυμία να ξαναδηλώσει τον πολιτιστικό ρόλο του Παρισιού στη φάση της Αμερικάνικης και Βόρειας επιρροής. Ο Robert Bordaz πρόεδρος του κέντρου αυτού, προσδιορίζει τον χαρακτήρα που θα έχει. «… το εργαλείο μιας νέας Αναγέννησης, ξαναφέρνοντας τέχνη και κουλτούρα στην καθημερινή ζωή και να ξαναανακαλύψουμε την θεμελιώδη ενότητα πίσω από την πολλαπλή όψη των εκδηλώσεων της σημερινής εποχής».
Η αρχιτεκτονική του Κέντρου
Ένας διεθνής «διαγωνισμός ιδεών» έγινε από μια κριτική επιτροπή διεθνώς γνωστών αρχιτεκτόνων και προσωπικοτήτων:
Πρόεδρος:
Jean Prouvé,
Αντιπρόεδρος:
Gaétan Picon,
Aρχιτέκτονες:
Philip Johnson,
Emile Aillaud,
Oscar Niemeyer,
Διευθυντές μουσείων και βιβλιοθηκών:
Michel Laclotte (Louvre), Sir Frank Francis (British Museum), William Sandberg (Stedilijk Museum of Amsterdam), Herman Liebaers (Royal Library of Belgium).
Η εκλεγμένη μελέτη, με ψήφους 8 έναντι 1 ήταν των αρχιτεκτόνων Renzo Piano (της Ιταλίας) και Richard Rogers (της Αγγλίας) με την συνεργασία των Gian Franco Franchini, John Young και της ομάδας Ove Arup και συνεργάτες.
Το πρόγραμμα
Η ιδέα του να κατασκευάσεις ένα πολιτιστικό κέντρο στην καρδιά του Παρισιού το οποίο να μπορεί να ενοποιήσει του διαφορετικούς τρόπους έκφρασης της εποχής μας προϋποθέτει ένα εξαιρετικά φιλόδοξο πρόγραμμα, ειδικά όταν το κέντρο θεωρείται σαν μια απάντηση στις ανάγκες ενός κοινού 10.000 ατόμων την ημέρα.
Η Περιοχή
Αποτελώντας το γεωμετρικό κέντρο του Παρισιού, η περιοχή είναι μια από τις παλαιότερες στην πρωτεύουσα. Ένα δίκτυο δρόμων κληρονομημένων από τον μεσαίωνα περιελίσσονται γύρω από τον χώρο.
Ο χώρος αυτός έγινε ένα τεράστιο parking στο 1930, μετά το γκρέμισμα ενός αριθμού οικοδομικών τετραγώνων που θεωρήθηκαν ακατάλληλα. Τώρα αυτό έγινε το κέντρο μιας πολεοδομικής ανάπλασης και η αφορμή για τους πρώτους πεζόδρομους του Παρισιού. Διάφοροι δρόμοι στην περιοχή έχουν ξαναεπιστρωθεί και έχει απαγορευθεί η κυκλοφορία αυτοκινήτων.
Η Αρχιτεκτονική του:
ένα τεχνολογικό επίτευγμα
Μια τεράστια κρυστάλλινη κατασκευή ορθώνεται μπροστά σ’ ένα ευρύ χώρο. Το κτίριο μόνο, καλύπτοντας το μισό από την έκταση του ενός εκταρίου, είναι ένα παραλληλεπίπεδο 166m μάκρος, 60m πλάτος και 42m ύψος. Πέντε γιγαντιαίες πλατφόρμες (συνόλου 7.500m2 βαστάζονται από μεταλλικούς δοκούς. Οι εσωτερικοί χώροι είναι ελεύθεροι από κολώνες. Δύο τα βασικά στοιχεία: μια υπόγεια κατασκευή από μπετόν (166m × 122m) και μια υπερκατασκευή από ατσάλι και κρύσταλλο (166m × 70,45m). Υπάρχουν τρία επίπεδα υπόγειου parking. Ο ατσάλινος σκελετός εκθειάζει την παράδοση της αρχιτεκτονικής του μετάλλου. Οι άξονες κυκλοφορίας είναι στην δυτική όψη, βλέποντας την πλατεία: κάθετοι (ασανσέρ), οριζόντιοι (διάδρομοι), και διαγώνιοι (κυλιόμενες σκάλες). Αντίθετα στην «μηχανική» ανατολική όψη διακρίνονται υπηρεσιακά ασανσέρ και αγωγοί για αέρα και υγρά. Οι χώροι είναι εντελώς ανοιχτοί και ευέλικτοι. Είναι ένας μηχανισμός με απεριόριστες δυνατότητες προσαρμογής.
Βασικά Τμήματα.
1. Το Forum στο ισόγειο είναι ένας χώρος 1.150 m2, με ύψος 14m, αφιερωμένο σε πειραματικές παρουσιάσεις και happening.
2. Ένα hall πολλαπλών χρήσεων 600 καθισμάτων (750 m2 και ύψος 9m) αξιόλογα εξοπλισμένο. Είναι κατάλληλο και για πειραματικό θέατρο.
3. Ειδική προσοχή έχει δοθεί στα παιδιά, το μελλοντικό κοινό. 1000 m2 για παιχνίδι και δημιουργία θα φιλοξενούν 500 παιδιά μεταξύ των 4 και 12 ετών κάθε μέρα.
Τέσσερις διαφορετικοί χώροι ειδικεύονται σε μορφές δημιουργίας: σχεδίασμα, χρώματα, όγκος και οπτικοακουστική.
4. Κινηματογραφικό αρχείο, του Henri Langlois θα μεταφερθεί στο κέντρο.
5. Βιβλιοθήκη, αντιλαμβανόμενη σαν μια ζωντανή εγκυκλοπαίδεια του σύγχρονου κόσμου. Η αποστολή της είναι να προσφέρει στον καθένα εύκολη πρόσβαση στην πιο ενημερωμένη γενικού ενδιαφέροντος πληροφόρηση. Καταλαμβάνει 15.000 m2 στο 1ο, 2ο και 3ο πάτωμα και τμήματα στους κοινούς χώρους. Έχει αναγνωστήρια με 1.300 θέσεις, 210 των οποίων είναι εξοπλισμένα με οπτικοακουστικά μέσα: προβολείς slides (45), microfilm (56), ακουστικά (35), video-tapes (36), εργαστήρια γλωσσών (40).
6. Μουσείο Μοντέρνας Τέχνης 17.200 m2 και επιπλέον 3.600 m2 για προσωρινές εκθέσεις.
7. Το κέντρο βιομηχανικής δημιουργίας με σκοπό να αναγνωρισθεί η σπουδαιότητα μιας περιοχής της μοντέρνας δημιουργίας – αρχιτεκτονικής, πολεοδομίας, industrial design, οπτικής επικοινωνίας. Καταλαμβάνει 4.000m2 για ειδικευμένο αρχείο, πληροφορίες υλικών και προγράμματα για ομάδες με ειδικό ενδιαφέρον γι’ αυτά.
8. Το IRCAM. Αυτό είναι το 4ο τμήμα του Κέντρου. Ομάδες εργασίας θα προσπαθούν να λύσουν τρέχοντα προβλήματα μουσικής δημιουργίας που ακολουθεί την ατομική προσπάθεια και απαιτεί ειδικά όργανα. Μουσικός πειραματισμός και παρουσίαση αναλαμβανόμενη από το IRCAM θα αποτελέσει το ξανακτίσιμο της σχέσης μεταξύ μουσικών και ερευνητών, μεταξύ δημιουργών, της δουλειάς των και και του κοινού. Θα ερευνά: φυσική ακουστική, ψυχο-ακουστική, ηλεκτρονική, Προγραμματισμό computer, νευρο-φυσιολογία, ψυχολογία, γλωσσολογία και κοινωνιολογία, το καθένα στις επεκτάσεις που σχετίζεται με την μουσική και μπορεί να εμπλουτίσει την μουσική θεωρία και πρακτική. Καταλαμβάνει ένα χώρο τοποθετημένο κάτω από την πλατεία Saint Merri μεταξύ της εκκλησίας και του Κέντρου. 3.000m2 όλα υπόγεια.
Ο Πέμπτος όροφος
Μία σπάνια θέα του Παρισιού
Ένα πολύ ζωντανό μέρος: χώροι προσωρινών εκθέσεων, ένα εστιατόριο self service με μια εξωτερική βεράντα 520m2. Απ’ αυτό το επίπεδο μπορεί κανείς να ξαναανακαλύψει το Παρίσι και τα μνημεία του από μια καινούργια οπτική γωνία.